Ik wil niet uitsluiten dat Moishe tot mijn voorgeslacht behoort. Hij heeft in ieder geval mijn volle sympathie. Hoho, zult u misschien denken, deze internet-site zou gewijd zijn aan skepticisme, niet aan het gedachtegoed van vrijdenkers. Mijn antwoord is vrij eenvoudig: het gaat hier om het verschil tussen geloven in en geloven dat.

Als iemand wil geloven in iets, dan lokt hij geen discussie uit. Maar als hij gelooft dat, dan volgt dwangmatig het woord want.

Met andere woorden, hij komt met argumenten om zijn geloof te schragen.

En daarmee zet hij de deur op een kier om tegenargumenten toe te laten. Want die priester voornoemd voerde toch een soort godsbewijs aan met zijn opmerking over die ijsvloer? Moishe voelde dat haarfijn aan. Meer nog: hij gaf een alternatieve verklaring, waar Occam (die van het scheermes) trots op geweest zou zijn.

En het doet niet terzake of het nu over een opperwezen gaat, of over astrologie, telepathie, UFO's, alternatieve geneeswijzen en noem maar op. In al die gevallen zou Occam gezegd (kunnen) hebben: 'Pluralitas non est ponenda sine necessitate' of misschen wel 'Entia non sunt multiplicanda praeter necessitatem'. Veel skeptici uiten deze spreuken met grote stelligheid, en vertalen ze dan ook nog liefst met: 'De eenvoudigste verklaring is de juiste'.

Zeer erudiet, maar daar valt wel iets op af te dingen, afgezien van het feit dat deze uitspraken in de nagelaten geschriften van Occam niet te vinden zijn. Het principe valt eenvoudigweg niet altijd te hanteren. Denk maar eens aan operationele verklaringen in de vorm van X is wat X doet. M.a.w. wat moet je als goedwillend (maar scherp) skepticus met 'suggestie' als verklaring voor bepaalde psychologische reacties, of 'placebo' voor raadselachtige genezingen? Zei niet eens een grapjas dat de eenvoudigste verklaring van clairvoyance tenslotte helderziendheid was?

En Occam's scheermes is toch geen axioma?

Mijn eigen wat zuiniger variant - met dank aan naar ik meen Julian Huxley - luidt: "Als iets te verklaren valt met gebruikmaking van algemeen geaccepteerde wetenschap - ook al is het misschien wat vergezocht - verdient dit de voorkeur boven het poneren van al weer een mechanisme." Dit afgezien van de gerede twijfel of paranormale verslaglegging wel berust op onbevangen waarneming, om maar te zwijgen over de prevalentie van leugen en bedrog in het wereldje van paranormale charlatans. Overigens, zelfs onze lieve heer zou onze Moishe met de mond vol tanden laten staan bij het ultieme godsbewijs van dominee Bakels uit de jaren '20: "Als er thee uit het potje komt, dan zit er ook thee in het potje". . .

Een leven lang het principe van zuinigheid toepassen op het verklaren van paranormale verschijnselen en pseudo-wetenschap leidde er toe dat ik medeoprichter werd van de Stichting Skepsis die (soms wat losjes) hetzelfde beginsel aanhangt^*). Ook nam ik enkele jaren later het initiatief tot de oprichting van een dergelijke organisatie op Malta.

Op de onderhavige site vindt u artikelen, aantekeningen voor lezingen etc van mijn hand. Ze kunnen aangeklikt worden in de rechter kolom. Het zou kunnen blijken dat een text nog niet beschikbaar is. Aanvullingen verschijnen van tijd tot tijd. Ik claim niet in alle gevallen originaliteit, hooguit een eigen visie. Voor alle artikelen geldt dat het copyright bij mij berust, en dat overname voor welk doel dan ook uitsluitend is toegestaan na het verkrijgen van mijn toestemming. Het feit dat de artikelen soms in het Nederlands en soms in het Engels gesteld zijn valt te verklaren uit de localiteit waar ze geschreven werden c.q. het voorziene medium.

Eén artikel echter heeft het kenmerk van een persoonlijk getuigenis, en werd in beide talen opgenomen: 'Het helderziende hondje' c.q. 'The clairvoyant dog'. Het onderwerp leidt - internationaal - nog steeds tot discussies. Ik ben waarschijnlijk de enige nog levende persoon die enige helderheid kan verschaffen in deze controverse.

De openbaring - als ik het zo mag noemen - vond plaats in een tijd waarin in mijn directe omgeving paranormale beweringen ontvangen werden met een glimlach. Aanvankelijk beschouwde ik de weerlegging van pseudo wetenschap dan ook als niet meer dan een intellectuele uitdaging. Dat veranderde toen ik in toenemende mate geconfronteerd werd met negatieve aspecten.

Staat het dan niet eenieder vrij om zijn eigen weg te zoeken naar rijkdom, gezondheid en geluk? Accoord, maar is het dan niet beter om dit te doen met kennis van alle vóórs en tegens? Als het je op je qui vive doet zijn tegen lieden die al dan niet opzettelijk je wel willen beroven van gezondheid, geluk en/of pecunia? Ik hoop hieraan een bijdrage geleverd te hebben. Een artikel dat specifiek op dit aspect ingaat is in voorbereiding. Voorlopige titel: "Alace in Wonderland".

Voor de rest houd ik mij aan het gebed van de skepticus:

Heer, geef mij de moed om in discussie te treden met hen die zo hun twijfels hebben, en

Heer, geef mij de gelatenheid om verstokte 'gelovers' in hun waan te laten, maar bovenal,

Heer, geef mij het vermogen om de éne groep van de andere te kunnen onderscheiden.

(het is altijd nuttig om een opperwezen achter de hand te hebben):

Mijn E-mail adres: stolperc@wxs.nl. Ook voor (welkom) commentaar!